Od 1 czerwca 2024 roku obowiązuje przepis art. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości, wprowadzający zmiany w Prawie o notariacie, związane z instytucją zastrzeżenia i cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL (dalej „Rejestr”), które mają istotne znaczenie dla możliwości dokonywania czynności notarialnych. Dlaczego? Notariusz przed dokonaniem czynności notarialnej, której przedmiotem jest: nabycie, zbycie lub obciążenie nieruchomości lub udziału w nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udziału w nich lub sporządzenie pełnomocnictwa do dokonania którejkolwiek z powyższych czynności, weryfikuje w Rejestrze (w sposób określony w ustawie z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności) czy numer PESEL strony lub mocodawcy – osoby fizycznej – jest zastrzeżony. Jeżeli numer PESEL jest zastrzeżony, notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej. Notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej również w przypadku niedostępności systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest Rejestr. W przypadku czynności notarialnej innej niż wskazana wyżej, notariusz przed dokonaniem może zweryfikować w Rejestrze, czy numer PESEL jest zastrzeżony, i odmówić dokonania tej czynności, jeżeli numer PESEL co najmniej jednej z osób biorących udział w tej czynności jest zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL. Pamiętać należy o tym, że: - zastrzeżenia lub cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w Rejestrze można dokonać m.in. na stronie https://mobywatel.gov.pl/ lub w aplikacji mObywatel 2.0, korzystając z usługi "zastrzeż PESEL" - rejestrując zastrzeżenie lub cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL w Rejestrze, odnotowuje się chwilę dokonania tej czynności oznaczaną jako dzień, godzina, minuta i sekunda, - nie można dokonać zgłoszenia zastrzeżenia numeru PESEL przez 30 minut od chwili, w której dokonano cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL, - cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL można dokonać bezterminowo albo czasowo, wskazując chwilę ponownego zastrzeżenia numeru PESEL. - (!) można dokonać weryfikacji statusu numeru PESEL w Rejestrze drugiej strony (pozostałych stron) czynności notarialnej na stronie https://mobywatel.gov.pl/ lub w aplikacji mObywatel 2.0, korzystając z usługi "sprawdź PESEL"; skorzystanie z tej usługi przed planowanym terminem dokonania czynności notarialnej i poinformowanie drugiej strony (pozostałych stron) o negatywnej weryfikacji jej (ich) statusu numeru PESEL w Rejestrze (tj. uzyskanie z Rejestru informacji o zastrzeżeniu numeru PESEL), może uchronić przed negatywnymi skutkami stwierdzenia negatywnej weryfikacji statusu numeru PESEL przez notariusza w związku z czynnością notarialną, w tym przed odmową dokonania czynności notarialnej. Postępowanie w aplikacji mObywatel 2.0 - krok po kroku (film instruktażowy):

Przygotowanie do dokonania czynności notarialnej warto rozpocząć od wstępnej rozmowy z przedstawicielem kancelarii. Rozmowę możemy przeprowadzić w formule: bezpośredniej (spotkanie) lub pośredniej – przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, takich jak: telefon, e-mail lub telekonferencja online, pozwalających oszczędzić Twój czas na przemieszczenie się do kancelarii. Wybór odpowiedniej formuły należy wyłącznie do Ciebie. Podczas rozmowy wspólnie omówimy elementy istotne dla planowanej czynności notarialnej, a – o ile okaże się to możliwe na tym etapie procedowania – dokonamy przygotowawczej analizy stanów faktycznego i prawnego sprawy oraz wstępnie zaproponujemy możliwe warianty rozwiązań oraz zabezpieczeń praw i słusznych interesów stron, biorąc pod uwagę przedstawione nam potrzeby i oczekiwania. Następnie – o ile okaże się to konieczne ze względu na rodzaj planowanej czynności notarialnej – otrzymasz zestawienie dokumentów, których uzyskanie jest niezbędne lub wskazane w celu zapewnienia prawidłowego dokonania czynności notarialnej, a w razie potrzeby również informacje gdzie i w jaki sposób je uzyskać. Szanując Twój czas wdrażamy i rozwijamy nowoczesne rozwiązania oparte na e-narzędziach. W związku z tym – na etapie przygotowania do czynności notarialnej – błyskawicznie i bezpiecznie możesz udostępniać nam dokumenty za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, w tym korzystając z: e-mail, e-platform, e-chmur. Po otrzymaniu informacji na temat decyzji stron co do elementów istotnych dla planowanej czynności notarialnej (w tym jej rodzaju) oraz wybranych przez strony zabezpieczeń ich praw i słusznych interesów lub po udostępnieniu nam dokumentów, dotyczących planowanej czynności notarialnej, przystąpimy do wykonania usługi, polegającej na przygotowaniu do przeprowadzenia czynności notarialnej, w tym do weryfikacji dokumentów lub sporządzenia projektu czynności notarialnej. Po zakończeniu procedury przygotowania do przeprowadzenia czynności notarialnej, potwierdzimy gotowość do przeprowadzenia czynności notarialnej oraz zaplanowany termin jej dokonania. W ustalonym wcześniej terminie spotkamy się w celu dokonania czynności notarialnej. A o czym warto pamiętać na chwilę przed spotkaniem? 1. Na spotkanie koniecznie zabierz ważny dokument tożsamości. Może to być w szczególności: dowód osobisty, paszport, dokument mObywatel (więcej informacji znajdziesz na: https://info.mobywatel.gov.pl/), karta pobytu, polski dokument tożsamości cudzoziemca lub dokument „zgoda na pobyt tolerowany”. Informacja dodatkowa. Zastrzegłeś swój numer PESEL? Mądre posunięcie, jednak od 1 czerwca 2024 roku, pamiętaj o cofnięciu zastrzeżenia numeru PESEL na dzień czynności notarialnej. Więcej informacji znajdziesz na: https://www.gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie. 2. Podczas spotkania zamierzasz działać jako przedstawiciel (pełnomocnik) podmiotu trzeciego? Jeżeli tak, to oprócz ważnego dokumentu tożsamości, zabierz dokument potwierdzający prawidłowe umocowanie do działania w imieniu i na rzecz tego podmiotu trzeciego (np. pełnomocnictwo) oraz dodatkowe dokumenty (informacje) dotyczące podmiotu reprezentowanego (np. tekst jednolity aktu korporacyjnego spółki lub fundacji, zgodę na dokonanie czynności prawnej). Wcześniej udostępnij nam te dokument (informacje) w ramach e-narzędzi, w celu weryfikacji ich prawidłowości; 3. Zweryfikuj czy – w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – Ty lub podmiot trzeci, który zamierzasz reprezentować, jesteś (jest) lub byłeś (był) w ostatnich 12 miesiącach: - osobą zajmującą eksponowane stanowisko polityczne (art. 2 ust. 2 pkt 11), - osobą znaną jako bliski współpracownik osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne (art. 2 ust. 2 pkt 12), - członkiem rodziny osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne (art. 2 ust. 2 pkt 3), a w przypadkach dotyczących osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, powyższa weryfikacja powinna odnosić się do beneficjenta rzeczywistego lub beneficjentów rzeczywistych (art. 2 ust. 2 pkt 1) takiego podmiotu trzeciego – więcej informacji w zakresie beneficjentów rzeczywistych znajdziesz na: https://www.podatki.gov.pl/crbr/, albowiem możesz zostać poproszony o złożenie nam jako instytucji obowiązanej (art. 2 ust. 1 pkt 13 i 13a) oświadczenia w tym przedmiocie. 4. Na etapie przygotowania do czynności notarialnej skorzystałeś z e-narzędzi, żeby udostępnić nam dokumenty? Dziękujemy. Mamy nadzieję, że wszystko przebiegło sprawnie. Będziemy wdzięczni za każde spostrzeżenie co do funkcjonowania e-narzędzi. Jednak oryginały dokumentów zabierz na spotkanie, w celu ich przedstawienia przy czynności notarialnej. Tak, aktualnie, mimo otwartości na coraz większą ilość nowoczesnych rozwiązań, procedura notarialna – mająca na celu przede wszystkim zabezpieczenie praw i interesów stron, a także obrotu prawnego – wymaga elementów tradycyjnego formalizmu prawnego. 5. Prosimy, poinformuj nas wcześniej, jeżeli w spotkaniu ma brać udział osoba z niepełnosprawnościami lub osoba, która: 1) nie zna języka polskiego, 2) jest niewidoma, głucha, niema lub głuchoniema, 3) nie umie lub nie może pisać, 4) może złożyć podpis jedynie w alfabecie nieznanym notariuszowi, a także o innych istotnych okolicznościach, dotyczących osób, które mają brać udział w czynności notarialnej, tak byśmy wspólnie mogli zadbać odpowiedni komfort dla wszystkich uczestników spotkania oraz prawidłowość przebiegu czynności notarialnej, w szczególności przy uwzględnieniu art. 87 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie. PAMIĘTAJ! Na każdym etapie przygotowania i realizacji czynności notarialnej możesz liczyć na nasze wsparcie i odpowiedzi na nurtujące Cię pytania. Więcej informacji z zakresu przygotowania do czynności notarialnych znajdziesz w zakładce DOKUMENTY w pliku „Przygotowanie do czynności notarialnych”.

Podatki i opłaty Jako płatnicy – w określonych przepisami ustaw i rozporządzeń przypadkach – jesteśmy zobowiązani do: obliczania, pobierania podatków lub opłat, a następnie ich wpłacania oraz składania deklaracji o wysokości pobranych i wpłaconych podatków lub opłat, we właściwych terminach i właściwym podmiotom (w tym organom podatkowym lub sądom): 1) podatku od czynności cywilnoprawnych – na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, w zakresie czynności cywilnoprawnych, o których mowa w art. 1 tejże ustawy, a dokonywanych w formie aktu notarialnego, przy czym podatnik ponosi odpowiedzialność majątkową oraz karno-skarbową za oświadczenia złożone płatnikowi w zakresie opodatkowania czynności notarialnej; 2) podatku od spadków i darowizn – na podstawie przepisów art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn, w zakresie: darowizn, umów nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugód w tym przedmiocie, umów nieodpłatnego ustanowienia służebności oraz umów nieodpłatnego ustanowienia użytkowania, o których mowa w art. 1 tejże ustawy, przy czym podatnik ponosi odpowiedzialność majątkową oraz karno-skarbową za oświadczenia złożone płatnikowi w zakresie opodatkowania czynności notarialnej; 3) opłaty sądowej – na podstawie art. 3 ust. 1 i 2 pkt 7 lit. c) oraz art. 42 i n. ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jeżeli wniosek o wpis (zmianę lub wykreślenie) w księdze wieczystej, składa notariusz, w związku ze sporządzeniem aktu notarialnego zawierającego przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej albo ustanowienie prawa, które może być ujawnione w księdze wieczystej bądź obejmuje czynność przenoszącą własność nieruchomości, chociażby dla tej nieruchomości nie była prowadzona księga wieczysta, ewentualnie, gdy – na żądanie strony czynności notarialnej – wniosek zawiera żądanie dokonania w księdze wieczystej także innego wpisu związanego z czynnością notarialną; 4) opłat za umieszczenie w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN) aktów notarialnych, o których mowa w art. 84a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa – na podstawie art. 84a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa w zw. z § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lutego 2023 roku w sprawie przechowywania w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych aktów notarialnych, zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia i zarejestrowanych europejskich poświadczeń spadkowych, przy czym umieszczenie w CREWAN wypisów zarejestrowanych aktów poświadczenia dziedziczenia i zarejestrowanych europejskich poświadczeń spadkowych jest bezpłatne, ponieważ odpowiednia opłata zostanie pobrana za rejestrację w Rejestrze Spadkowym, o którym mowa niżej; 5) opłat za wpisy dokonywane w Rejestrze Spadkowym aktów poświadczenia dziedziczenia lub europejskich poświadczeń spadkowych – na podstawie art. 95i § 6 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2016 r w sprawie sposobu uiszczania i wysokości opłat za wpisy dokonywane w Rejestrze Spadkowym przez notariusza albo sąd, przy czym: - pobrane podatki lub opłat nie stanowią naszego przychodu, są one odprowadzane na rachunki bankowe właściwych podmiotów, w tym organów podatkowych lub sądów, - nie otrzymujemy jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu wykonywania obowiązków płatnika. Podatki i opłaty powinny zostać zapłacone przelewem i zaksięgowane – na naszym rachunku bankowym o numerze: PL 06 1050 1575 1000 0090 8319 8656 – przed dokonaniem czynności notarialnej. Wynagrodzenie notarialne (taksa notarialna) Za dokonanie czynności notarialnych przysługuje nam – zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie – wynagrodzenie określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności, określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, dotyczy to również projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów, sporządzanych na życzenie stron. Co bierzemy pod uwagę określając wysokość taksy notarialnej? Ustalając wynagrodzenie notarialne bierzemy pod uwagę, w szczególności: rodzaj czynności notarialnej, poziom jej skomplikowania oraz priorytetowości, nakład pracy wykonanej do jej prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia, czas przeznaczony na dokonanie czynności, a także wartość przedmiotu czynności notarialnej. Strony czynności notarialnej odpowiadają za wynagrodzenie solidarnie. Wynagrodzenie notarialne nie obejmuje kosztów przejazdu i innych niezbędnych wydatków, poniesionych przez nas w związku z dokonaniem czynności notarialnej, np. wydatków związanych z realizacją obowiązku przesłania dokumentów (np. wypisów lub odpisów aktów, wykazów etc.) odpowiednim sądom lub organom. Wynagrodzenie notarialne może zostać zapłacone przelewem i zaksięgowane – na naszym rachunku bankowym o numerze: PL 06 1050 1575 1000 0090 8319 8656 – przed dokonaniem czynności notarialnej, ewentualnie powinno zostać uregulowane w kancelarii: gotówką, blikiem lub kartą płatniczą, niezwłocznie po dokonaniu czynności notarialnej, w dniu jej dokonania.

Nie. Czynność notarialna może być dokonana w Twoim imieniu i na Twoją rzecz przez przedstawiciela, w tym przez pełnomocnika. Jeżeli nie chcesz lub nie możesz być obecny przy dokonywaniu czynności notarialnej możesz udzielić pełnomocnictwa, pamiętając o tym, że niezmiernie ważne jest nadanie mu odpowiedniej formy oraz treści (zakresu), które warto skonsultować z nami przed jego sporządzeniem. Jeżeli zamierzasz udzielić pełnomocnictwa przebywając zagranicą warto pamiętać o tym, że wymaga ono: - uwierzytelnienia, w rozumieniu art. 1138 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego, albo - opatrzenia klauzulą apostille, w rozumieniu konwencja znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r., jeżeli państwo miejsca sporządzenia jest stroną tejże konwencji, o ile z innych umów dwustronnych lub wielostronnych zawieranych w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej nie wynika wyłączenie obowiązku uwierzytelniania dokumentu zagranicznego, a ponadto przetłumaczenia na język polski przez tłumacza przysięgłego języka, w którym pełnomocnictwo zostało sporządzone.

Notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialnych). Dokonując czynności notarialnych zgodnie z prawem oraz używając pieczęci urzędowej z wizerunkiem orła, notariusz nadaje czynnościom notarialnym charakteru dokumentów urzędowych. Jesteś obowiązany dokonać czynności w formie notarialnej wówczas, gdy ustawa tak stanowi. Najbardziej popularną formą notarialną dokonania czynności jest forma aktu notarialnego, najczęściej spotykana w obrocie nieruchomościami, ale nie tylko w nim. Więcej informacji z zakresu rodzaju czynności notarialnych dokonywanych przez notariusza znajdziesz w zakładce DOKUMENTY w pliku „Przykładowe rodzaje czynności notarialnych dokonywanych przez notariusza” oraz na: www.porozmawiajznotariuszem.pl/czynnosci-notarialne

Notariusz odmawia dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem.